Categorie: FolkIt (Concertzender)

FolkIt, 8 januari 2023: Kreta

bekijk speellijst | beluister het programma

Er is al eerder aandacht besteed aan muziek van Kreta, o.a.:

FolkIt, 29 november 2018: 100 jaar muziek van Kreta deel 1: 1920- 1955

FolkIt, 31 januari 2019: Kreta 1950- 1990

FolkIt, 30 mei 2019: 100 jaar muziek van Kreta (3)

 
playlist:

  1. Vangélis Titákis, Giórgos Drakogiannákis. Sigá sigá (2022)
  2. Maria Koti. Diathiki (O Paratiritis, 2021, Aerakis ΑΜΑ470)
  3. Giannis Paximadakis, Foteini Voutira. Skies (2022)
  4. Despina Aspra, Vasilis Dramountanis. Énas krymménos érotas (2022)
  5. Bampis Thergiakis. Darky (Sti Chora Ton Paramythion, 2012)
  6. Bampis Thergiakis. Oneiro Axediliato (Sti Chora Ton Paramythion, 2012)
  7. Nikos Patentalakis. Erotikous Magnitismous (syrtos) (Erotikous Magnitismous, Phaistos, 1991)
  8. Nikos Patentalakis. Lavomaties (syrtos) (Erotikous Magnitismous, Phaistos, 1991)
  9. Nikos Patentalakis. Melachrinaki (syrtos) (Erotikous Magnitismous, Phaistos, 1991)
  10. Nikos Patentalakis. Pes To (kontylies) (Erotikous Magnitismous, Phaistos, 1991)
  11. Nikos Patentalakis. Na Pas Allou (syrtos) (Erotikous Magnitismous, Phaistos, 1991)
  12. Manolis Saloutros, Giorgis Xylouris. Zoi Kai Thanato Skorpas (To Taxidi Tou Nostou, 2022, Aerakis ΑΜΑ480)
  13. Manolis Saloutros, Giorgis Xylouris. Mikro Paidi o Erotas (To Taxidi Tou Nostou, 2022, Aerakis ΑΜΑ480)

FolkIt, 10 mei 2018: Louise Ebrel en Soïg Siberil

* playlist van het uit te zenden programma

beluister het programma:

Vandaag in FolkIt! Bretonse muziek van Louise Ebrel en Soïg Sibéril.

Louise Ebrel is dochter van Eugénie Goadec, een van de gezusters Goadec. Maryvonne, Anasthasie en Eugénie werden geboren in respectievelijk 1900, 1913 en 1909 en hebben, net als Alan Strivell, een belangrijke rol gespeeld bij de wederopleving van de Bretonse muziek, vanaf het begin van de jaren ‘50.

Louise werd in 1932 geboren. Ze nam in 1994 18 liederen op met haar moeder, vooral in de Kan ha Diskan-stijl. Dat betekende voor Louise een doorbraak. Daarna werkte ze samen met mensen als Yann-Fanch Kemener en Denez Prigent, maar ook met de Bretonse punkband Ramoneurs de menhirs en Red Cardell. Ook hield ze zich bezig met het overdragen van de Bretonse muziektraditie aan de jongere generatie en de emancipatie van de Bretonse taal.

Voor gitarist Soïg Sibéril lag een loopbaan in de Bretonse muziek veel minder voor de hand: hij werd in 1955 in Parijs geboren en hield zich als gitarist aanvankelijk bezig met bluegrass. Halverwege de jaren ’70 raakt hij in de ban van de Bretonse muziek, wanneer de gezusters Goadec en Alan Strivell ook in Parijs te horen zijn. Hij verhuist naar Bretagne en ontwikkelt een geheel eigen speelstijl, vooral hoorbaar op CDs die hij onder zijn eigen naam maakte. Het is ook aan Sibéril te danken dat de gitaar inmiddels geaccepteerd is in de Bretonse folk.

Sinds halverwege de jaren ’90 maakt Sibéril deel uit van les Ours du Scorff, een folk groep wiens taak het is om kinderen Bretonse muziek te laten ontdekken en begrijpen om het beter te kunnen waarderen.

playlist:

  1. Perinaîg Lanuon, Les Sours Goadec (3:13) Ar c’hoarezed Goadeg (1990) [Keltia Musique KMCD 11]
  2. Son ar micheriou, Louise Ebrel (5:24) Gwerz ha kan a boz (2009) [Coop Breizh KCD 104]
  3. Ab tad moualc’h kozh, Les Sours Goadec (3:44) Ar c’hoarezed Goadeg (1990) [Keltia Musique KMCD 11]
  4. Ma Zad Ma Mamm, Louise Ebrel (3:09) Ma Zad Ma Mamm (2010) [LOZ 64- KMCD 523]
  5. Marig ar polanton, Louise Ebrel (6:33) Ma Zad Ma Mamm (2010) [LOZ 64- KMCD 523]
  6. Le mascaret, Soïg Sibéril (4:14) Habask (2017) [Coop Breizh CD 1119]
  7. Skuzimoisy: Drag her round the road / Sporting padd / The bird in the bush, Soïg Sibéril (2:51) Gwenojenn (1999) [Coop Breizh CD 889]
  8. La Bonne Pêche, Les Ours du Scorff (3:15) La Bonne Pêche… (2005) [Keltia Musique KMCD170]
  9. Marie-Pierre et le Loup, Les Ours du Scorff (3:26) La Bonne Pêche… (2005) [Keltia Musique KMCD170]
  10. Julie Verluisant, Les Ours du Scorff (3:56) Le Grand Bal Ce soir (1998) [Keltia Musique KMCD94]
  11. La Sirène et le Poisson-scie, Les Ours du Scorff (2:36) La Bonne Pêche… (2005) [Keltia Musique KMCD170]
  12. J’ai bien 10 puces, Les Ours du Scorff (4:25) Le Retour d’Oné (2000) [Keltia Musique KMCD565]
  13. Ar micherioù coz, Louise Ebrel (5:09) Ma Zad Ma Mamm (2010) [LOZ 64- KMCD 523]
  14. Inna Inna, Les Ours du Scorff (5:17) Le Grand Bal Ce soir (1998) [Keltia Musique KMCD94]
  15. Quand les lapins dansent, Les Ours du Scorff (5:00) Le Chant des 2 Sources (2015) [Keltia Musique KMCD662]

Ar c’hoarezed Goadeg (1990) [Keltia Musique KMCD 11]
Gwerz ha kan a boz (2009) [Coop Breizh KCD 104]
Ma Zad Ma Mamm (2010) [LOZ 64- KMCD 523]
Habask (2017) [Coop Breizh CD 1119]
Gwenojenn (1999) [Coop Breizh CD 889]
La Bonne Pêche… (2005) [Keltia Musique KMCD170]
Le Grand Bal Ce soir (1998) [Keltia Musique KMCD94]
Le Retour d’Oné (2000) [Keltia Musique KMCD565]
Le Chant des 2 Sources (2015) [Keltia Musique KMCD662]

FolkIt, 8 juni 2017: Sardinië

In deze aflevering aandacht voor Sardijnse muziek.

Polyfone vokale muziek, zoals die wordt uitgevoerd door viertallen mannen, is bijzonder. ‘cantu a tenòre‘ verwijst niet zozeer naar een stemsoort (tenor) alswel naar een bepaalde manier van zingen. In FolkIt verschillende voorbeelden daarvan: Tenores Ogliastra, Tenores di Sarule en Tenores di Bitti. Het verhaal gaat dat de stemmen een eigen geluid immiteren: de wind, een blatend schaap, een loeiende koe. Verder maakt het gebruik van boventoonzang deze muziek bijzonder. Wellicht de bekendste groep is

Tenores di Bitti:

Tenore Supramonte Orgosolo:

In FolkIt ook typisch Sardijnse instrumentale muziek, gespeeld op launeddas: een blaasinstrument bestaande uit drie pijpen waarmee één speler dus twee onafhankelijke melodieën kan spelen, terwijl de langste pijp een vaste toon voortbrengt. Het schijnt dat 30 eeuwen vòòr Christus al op de voorloper van dit instrument (met twee pijpen) gespeeld werd. De bespeler van het instrument maakt gebruik van circulaire ademhaling.

Helaas geen bewegende beelden van twee legendarische bespelers van de launeddas: Efisio Melis (1890–1970) en Antonio Lara (1886–1979), in FolkIt wel geluidsopnames.

Wèl bewegende beelden van Maria Carta (24 juni 1934 – 22 september 1994):

Maria Carta in The Godfather II:

FolkIt, 11 mei 2017: Griekenland (diverse stijlen)

In FolkIt een gevarieerd programma met Griekse muziek. Muziek zoals uitgevoerd door een Nederlandse groep: Palio Paréa.

Uiteraard aandacht voor Smyrneika, de stijl die oorspronkelijk uit (Griekse) Smyrna (het huidige Turkse Izmir) komt en door Griekse vluchtelingen mee werd genomen naar het huidige Griekenland, onder andere Athene. Daar wordt het Rebetika en ontwikkelt het zich tot een heel gevarieerde muzieksoort die tot op de dag van vandaag populair is in Griekenland.

Een van de belangrijkste componisten/ uitvoerders van de oude Rebetika is Markos Vamvakaris, ook wel de ‘patriarch van de rebetika’ genoemd.

Een van de populairste zangeressen van Rebetika (overigens oorspronkelijk alleen door mannen uitgevoerd) is Katerina Tsiridou.

Katerina Tsiridou met Kompania

Je zou de Griekse ‘folk’ tekort doen wanneer je geen aandacht besteed aan andere stromingen, zowel uit Griekenland zelf als uit andere mediterane landen zoals Italië. Savina Yannatou neemt, met haar Primavera en Salonico, een aparte plaats in met haar aandacht voor onder andere Italiaanse, Spaanse en Noord Afrikaanse muziek.

Savina Yannatou gast & interview in Vrije geluiden, 12 februari 2012

Encardia brengt Italiaanse tarantella’s, zoals ze ook in Griekenland populair zijn.

Protasis, een Griekse uitgever van, o.m., prachtige CDs met Griekse muziek:



… en als aanvulling had ik eigenlijk ‘misirlou’ van Vinicio Capossela willen nemen. Perfecte brug naar mijn volgende FolkIt (over Italië; Sardinië in het bijzonder), maar deze versie van Dick Dale (speel vanaf 1’32”) is ook grappig en daarmee sta je weer met beide benen op de grond…

FolkIt, 13 april 2017: Roemenië (Electrecord)

Gabi Lunca | Romica Puceanu | meer (links)

Roemenië kende tijdens het communisme slechts één platenmaatschappij. Net als in bijvoorbeeld de Sovjet Unie (Melodia) en Hongarije (Hungaroton) bracht die maatschappij alles uit: van klassiek tot pop, van jazz tot volksmuziek. In Roemenië was er Electrecord. Overigens is Electrecord al in 1932 opgericht, dus voor de communistische periode. Na 1990 ging het snel bergafwaarts met Electrecord.

Wat de volksmuziek betreft was er aandacht voor de ‘officiële’ volksmuziek, maar ook voor de muziek die zich meer in de privé-sfeer afspeelde (muzica de mahala).

Naast de onvermijdelijke panfluit en cymbalom bijzondere aandacht in Folkit voor twee dames uit de wereld van de muzica de mahala: Gabi Lunca en Romica Punceanu. Vaak oude opnamen, die technisch nogal gemankeerd zijn, maar laten horen hoe voortreffelijk en virtuoos er gespeeld werd.

Gabi Lunca

Gabi Lunca werd in 1938 geboren en maakte carrière met Roemeense grootheden als Toni Iordache en Ion Onoriu (tevens haar echtgenoot). Zij was tijdens het bewind van Ceausescu een van de populairste zangeressen in het genre. En hoewel haar muziek op de radio werd verbannen naar de vroege ochtend (5 uur) weerhield dat haar fans er niet van met een kop Nescafé te luisteren. Na de afzetting van Ceausescu is ze overgeschakeld op religieus repertoire. Naast zangeres was ze zorgzaam moeder van 4 kinderen. Heel anders verging het haar tijdgenote en zangeres Romica Puceanu. Na de twee filmpjes hieronder meer over haar…

Romica Puceanu

Romica Puceanu werd in 1926 geboren en debuteerde reeds op 14-jarige leeftijd maar was minder  fortuinlijk dan Gabi Lunca: het zat haar niet mee in het liefdesleven en moest dat verdriet verdrinken. Haar carrière werd ook bemoeilijkt doordat ze zigeuner was: het was vrijwel onmogelijk in het buitenland op te treden en plaatopnamen waren ook gemakkelijker geweest indien ze dat niet was. Ze is vergeleken met grootheden als Billie Holiday en Cesária Évora.

Ze overleed in 1996 als gevolg van een auto-ongeluk.

meer…

Robert Garfias: bevat gedigitaliseerde opnamen van oude Selectrecord gramofoonplaten en veldopnamen uit, o.a. Roemenië, Spanje

http://www.socsci.uci.edu/~rgarfias/sound-recordings/romania/romica.html

een prachtige ‘rip’ van Gabi Lunca: Da mama cu biciu n mine

http://music-blog.ro/2012/05/gabi-lunca-da-mama-cu-biciu-n-mine-electrecord-hd/